Қоғамдық кеңес отырысында Алматының әлеуметтік-экономикалық даму мәселелері талқыланды
23 тамызда Алматы қаласының бюджет қаражатын бөлу процесіне тұрғындардың қатысуын қарастыратын «Бюджетке қатысу» қалалық жобасы аясында жобалық ұсыныстарды қабылдау басталды. Бұл туралы Алматы қаласының әлеуметтік-экономикалық даму мәселелері жөніндегі қоғамдық кеңесінің отырысында қала әкімінің орынбасары Ілияс Өсеров хабарлады.
2021 жылдың 23 тамызы мен 10 қыркүйегі аралығында тұрғындар 61 жоба ұсынған. Алатау ауданын абаттандыру бойынша ең көп өтінім түскен (28), одан кейін Медеу (10) және Әуезов (6) аудандары. Алмалы, Түрксіб және Бостандық аудандарының тұрғындарынан төрт өтініш түсті. Наурызбай (3) және Жетісу (2) аудандары.
Жобалық ұсыныстардың ішінде: Шаңырақ-1 шағын ауданының тұрғындары үшін жасыл аймақ, балалар спорт алаңын құру, Бағанашыл шағын ауданында нөсер кәрізін орнату және орталық кәріз төсеу және т. б.
1 қазанға дейін budget.open-almaty.kz кез келген адам қалалық ортаны дамыту идеясын ұсына алады. Егер бұл бастама басқа тұрғындардың дауыстарымен қолдау тапса, ол қалалық бюджет есебінен жүзеге асырылады.
Екі жыл ішінде «Бюджетке қатысу» аясында саябақтарды, скверлерді, аулаларды абаттандыру, сондай-ақ жалпы пайдалану аумақтарын жарықтандыру және жөндеу бойынша 7,3 млрд теңге сомасына 317 жоба (2020 – 49 жоба, 2021-268 жоба) іске асырылды.
И.Өсеров алдағы уақытта «Бюджетке қатысу» қаржыландыруды ұлғайту ғана емес, атап айтқанда шет аймақтар үшін де, сонымен қатар жобаларды іріктеу рәсімдерін жетілдіру – тұрғындардан ұсыныстар жинауды жыл бойы жүзеге асыру жоспарланғанын атап өтті. Қала әкімінің орынбасары Smart Almaty стратегиясы аясында жүзеге асырылып жатқан жобаларға да тоқталды. Мегаполисте коммуналдық төлемдерді төлеу бойынша пилоттық жоба, сондай-ақ колледждер мен жоғары оқу орындары түлектерінің еңбек көші-қоны бойынша жоба іске қосылды.
Бұдан басқа, Алматы бюджетін жоспарлау мен атқарудың цифрлық құралдарын қолдануды кеңейту мақсатында өткен жылдан бастап осы рәсімдерді автоматтандыру бойынша жұмыс жалғасуда.
Бүгінгі таңда Smart Almaty-ды қалыптастыру шеңберінде Азамат 360/ Сингапур моделінің қағидаты бойынша деректердің бірыңғай қоймасы; барлық жоғары оқу орындарындағы, (АТ) компанияларды дарындардың айналасына біріктіруге арналған бірыңғай коммуникациялық кеңістік құрылды (платформада 1800-ге жуық адам, 15 (АТ) компания тіркелген, Алматының барлық ІТ-университеттері). Сондай-ақ жеке бизнес тарапынан тікелей инвестициялар есебінен шалғай аудандарда акт инфрақұрылымдық дамыту жүзеге асырылуда; қала аудандарын экономикалық кластерлеу (креативті индустрияларға назар аудара отырып, қала тұрғындарының кірістері мен шығыстары көрсеткіштерінің серпінін қадағалау картасы); Smart City Accelerator (Astana Hub-пен Ақылды қала жобаларын дамыту бойынша стартаптар үшін алғашқы акселерация бағдарламасы) іске қосылды.
«Қазақтелеком» АҚ-мен бірлесіп «тіркелген сымсыз қолжетімділік» жобасы іске қосылды, Еуропалық Қайта Құру және даму банкімен бірлесіп, Алматының «Цифрлық қосарлы» жобасы пысықталуда.
И.Өсеров сондай-ақ «Бизнестің жол картасы», «Еңбек», «Қарапайым заттар экономикасы», «Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту», «Алматы Бизнес-2025» мемлекеттік бағдарламалары шеңберінде жыл басынан бері 191,6 млрд теңгеге 1,2 мыңнан астам жоба мақұлданып, 2,5 мыңнан астам жаңа жұмыс орны құрылғанын айтты. Кешенді тәсіл экономиканы қалпына келтірудің жоғары қарқынын қамтамасыз етті. Мәселен, ағымдағы жылдың жеті айында қысқа мерзімді экономикалық индикатор 109,1% (ҚР -103,7%) құрады. Өнеркәсіптің 22% – ға өсуі қамтамасыз етілді (көлемі – 782,9 млрд теңге; ҚР НКИ – 102,5%), Инвестициялар 19,7% – ға (538,6 млрд теңге; ҚР-98,6%), құрылыс 22,1% – ға (195,5 млрд теңге; ҚР-111,1%), шамамен бір миллион 190 (1189,7) мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді, өсім 4,7%.
Сауданың қалпына келтірілетін өсуі жүк айналымының 19,3% – ға (14127,6 млн ткм) өсуіне алып келді. Байланыс қызметтері 13,8% – ға өсті (335,4 млрд теңге; ҚР-112,5%).
Алматыда тамыз айында тұтыну бағаларының индексі 105,6% – ды құрады, бұл республика деңгейінен төмен (ҚР-105,8%). Бұған жергілікті бюджеттен 10 млрд.теңге (2018 жылы – 1 млрд. теңге, 2019 жылы – 2 млрд. теңге, 2020 жылы – 5 млрд. теңге, 2021 жылы – 2 млрд. теңге) бөлінді.), әлеуметтік маңызы бар 19 азық-түлік тауарларының бағасын тұрақтандыру үшін.
Мемлекеттік бюджетке 1 трлн 803,7 млрд теңге салықтар мен төлемдер түсті, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 30,8% – ға артық, оның ішінде РБ – 1 281,0 млрд.теңге (131,8%), ЖБ-522,7 млрд. теңге (128,4%).
И.Өсеров мемлекеттік жоспарлау жүйесіндегі соңғы өзгерістерге сәйкес Алматының даму бағдарламасы Қазақстан Республикасының ұлттық даму жоспарына сәйкес өзектендірілгенін атап өтті. Бүгінгі таңда Алматыда Даму бағдарламасымен қатар Nur Otan жол картасы, мемлекеттік және қалалық бағдарламалар, «Жаңа Алматы» кешенді даму жоспары белсенді жүзеге асырылуда. Әкім орынбасарының айтуынша, 2021 жылдың соңына дейін шағын аудан тұрғындарын сумен қамтамасыз ету жоспарланған. Шаңырақ – 1 және Алматы қаласының оңтүстік бөлігінің тұрғындарын электрмен жабдықтау. Бүгінде көппәтерлі тұрғын үйлерге («Теремки», «Alma City-5» КТҮК) инженерлік желілерді тарту, жылу-энергетикалық жүйені дамыту мен жаңарту жұмыстары белсенді жүргізілуде. Қаланың әлеуметтік маңызды мәселелерінің қатарында жаңа оқу жылында мектептерді санитарлық-гигиеналық құралдармен (санитайзерлер, жуу құралдары, рециркуляторлар) 100% қамтамасыз ету, пациенттерді сирек кездесетін (орфандық) аурулардың 13 түрі бойынша тегін дәрілік заттармен қамтамасыз ету атап өтілді. Азаматтарды әлеуметтік қолдау үшін 149 әлеуметтік маңызы бар қоғамдық көлік бағыттары бойынша субсидиялау қарастырылған.
И.Өсеров Алматының бюджеті Әлеуметтік-бағдарлы болып қала беретінін атап өтті. Қала тарихында алғаш рет бюджет шамамен 1 трлн теңгені құрады. Бұл қаражат қаланың әлеуметтік маңызды мәселелерін шешуге бағытталған.
2021 жылдың 8 айының қорытындысы бойынша Алматы қаласының коммуналдық меншігіне 176 жылжымайтын мүлік объектісі қабылданды, оның ішінде «Алматы темір жол ауруханасы», онда жалғыз қатысушы қоғамдық денсаулық басқармасы болып анықталды.
Сонымен қатар республикалық меншіктен еріктілер үйін ашу үшін Байзақов көшесі, 33 мекен-жайында жалпы ауданы 782,4 ш.м. жылжымайтын мүлік объектісін қабылдау қарастырылған.
Сондай-ақ жекешелендірудің 2021-2025 жылдарға арналған кешенді жоспары белсенді іске асырылуда. И.Өсеров осы жоспардан қаланың үш маңызды кәсіпорнын: «Алматы тазалық», «Алматыэлектркөлік», «Eco Almaty» шығаруды жоспарлағанын атап өтті. Жасалған меморандум негізінде қаржы кеңесшілерімен белсенді жұмыс істеу Алматы агломерациясын дамыту шеңберінде бюджет заңнамасына өзгерістер енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеуге мүмкіндік берді.
Жалпы сипаттағы трансферттерді есептеудің жаңа әдістемесін қалыптастыру бойынша жүзеге асырылып жатқан шаралар Алматы бойынша тұрақты сипаттағы барлық объективті шығыстарды көрсетуге мүмкіндік береді.
